1 Czy mogę zasilić silnik trójfazowy z sieci jednofazowej w układzie Steinmetza?
Tak, istnieje taka możliwość po indywidualnych ustaleniach z Działem Technicznym.
2 Dlaczego gdy wykonuję pomiar napięcia na wyjściu falownika otrzymuję napięcie wyższe niż 400V?
Jest to spowodowane błędem pomiarowym powszechnie stosowanych mierników, które mierzą jedynie wartość średnią, zamiast skutecznej.
3 Czy i w jaki sposób należy zabezpieczyć silnik elektryczny przed nieprawidłową pracą?
Podstawowym zabezpieczeniem wentylatora jest zastosowanie zabezpieczenia zwarciowo-przeciążeniowego np. PKZM, kolejnym zabezpieczeniem jest użycie TP i PTC o ile silnik wentylatora posiada, są to czujniki temperaturowe.
4 Co oznaczają zwroty TP i PTC oraz czym się charakteryzują?
TP (Thermal Protection) jest to czujnik bimetaliczny typu NC (Normal Closed), zbudowany z dwóch metali o różnych współczynnikach rozszerzalności cieplnej. Pod wpływem temperatury metale rozszerzają się w różnym stopniu i następuje ich mechaniczne wygięcie powodujące otwarcie obwodu. Po otwarciu styku silnik przestaje pracować. Po ostygnięciu silnika metale wracają do pierwotnego stanu, obwód się zamyka, a silnik może rozpocząć ponowną pracę w przypadku braku zablokowania.
PTC (Positive Temperature Coefficient)jest to czujnik rezystancyjny „pozystor”, który po przekroczeniu temperatury jego rezystancja gwałtownie wzrasta. Zmiany te rejestrowane są przez przekaźnik ochrony termicznej który może zatrzymać pracę silnika po przekroczeniu dopuszczalnych wartości, zgodnie z normą DIN 44081/082. W naszych produktach wykorzystywane są czujniki PTC-140. Oznacza to, ze temperatura zadziałania wynosi 1400C
5 Jak dobrać zabezpieczenie zwarciowo przeciążeniowe?
Należy jest dobierać na podstawie prądu pobieranego przez wentylator. Zależność nastawy prądu w zabezpieczeniach powinna być spełniona dla zakresu 1,1-1,2 wartości prądu znamionowego wentylatora.
6 W jaki sposób podłączyć wentylator jednofazowy do zabezpieczenia zwarciowo przeciążeniowego?
Należy go podłączyć według schematu zamieszczonego poniżej.
7 Czy po rozłączeniu wyłącznika serwisowego mogę przystąpić do wymiany silnika?
Nie, zgodnie z normą EN 60204-1 rozłącznik nie daje nam widocznej przerwy w obwodzie. Aby rozpocząć wymianę silnika należy odłączyć przewody zasilające od źródła zasilania.
8 Czy stosowanie rozłączników serwisowych do wentylatorów jest wymagane?
Tak, zgodnie z normą EN 60204-1 każda maszyna elektryczna zasilana zewnętrznie (również silnik) lub ze źródłem zasilania umieszczonym na maszynie, powinna być wyposażona w urządzenie umożliwiające izolację elektryczną takiego zasilania.
9 Jaka jest różnica między rozłącznikiem, a wyłącznikiem?
Wyłącznik rozłącza prądy robocze i zwarciowe, a rozłącznik tylko prądy robocze. Prąd zwarciowy pojawia się w momencie zetknięcia dwóch przewodów doprowadzających prąd z ominięciem odbiornika lub w samym odbiorniku. Prąd zwarciowy jest wielokrotnie większy od prądu roboczego i może doprowadzić do zniszczenia urządzenia lub innych urządzeń podłączonych do tej samej sieci zasilającej.
10 Co to jest kategoria AC-3 przy stycznikach i rozłącznikach?
Jest to kategoria łączenia styków mocy dla silników klatkowych z uwzględnieniem charakteru indukcyjnego urządzenia gdzie cos ϕ jest < 1 tj. moc pobierana przez odbiornik w momencie rozruchu może być nawet 10-krotnie większa niż moc znamionowa odbiornika co jest klasycznym przykładem dla silnika asynchronicznego.
11 Dlaczego na silnikach 3 fazowym może być podane napięcie 220/380V?
Ponieważ w niektórych krajach napięcie fazowe wynosi 220V lub jest to silnik starszy (z przed 2003 roku) gdy w Polsce obowiązywało napięcie fazowe 220V i międzyfazowe 380V. Wyjątkiem są statki na których stosuje się silniki zasilane z 380 V przy 50 Hz.
12 Czy silnik 3 fazowy 220/380V mogę podłączyć bezpośrednio do sieci w Polsce podłączając go w układzie trójkąta?
Uzwojenie takiego silnika przystosowane jest do podłączenia w trójkąt przy napięciu międzyfazowym 220V lub w gwiazdę przy napięciu 380V. W Polsce nie ma napięcia międzyfazowego 220V dlatego zostaje tylko połączenie w gwiazdę.
13 Jakie informacje można znaleźć na tablice znamionowej silnika?
Tabliczka znamionowa dostarcza wszelkich informacji potrzebnych do poprawnego podłączenia silnika elektrycznego. Poniżej przykład tabliczki wraz z opisem oznaczeń:
14 Co oznaczają napięcia 230/400V lub 400/690V na tabliczce znamionowej silnika?
Zapis informuje na jakie napięcie zbudowany jest silnik.
230/400V - Uzwojenia silnika zbudowane na napięcie 230V. Silnik można więc połączyć w trójkąt przy napięciu międzyfazowym 230V lub w gwiazdę na napięcie 400V. Ponieważ w Polsce nie ma napięcia międzyfazowego 230V silnik ten można pracować jedynie połączony w gwiazdę.
400/690V - Uzwojenie silnika zbudowane na napięcie 400V. Silnik pracuje w Δ przy napięciu 400V lub w γ napięciu 690V. Silnik o takim oznaczeniu można uruchamiać za pomocą przełącznika gwiazda-trójkąt Δ/ϒ.
15 Co oznaczają znaki Δ / γ?
Ogólnie, znak Δ oznacza połączenie uzwojeń silnika w trójkąt, a γ w gwiazdę
16 Do czego służy przełącznik gwiazda-trójkąt?
Przełącznik ten służy do ograniczenia prądu rozruchowego silnika. Przy połączeniu w gwiazdę i właściwym doborze silnika, prąd pobierany z sieci oraz moment rozruchowy są w przybliżeniu 3-krotnie mniejsze niż w przypadku połączenia w trójkąt. Powoduje to mniejsze chwilowe obciążenie sieci oraz możliwość stosowania zabezpieczeń niższego stopnia. Ten sposób rozruchu stosuje się tylko do rozruchów lekkich (silnik obciążony niewielkim momentem hamującym).
17 Dlaczego ogranicza się prąd rozruchowy?
Duży prąd rozruchowy może być niebezpieczny dla silnika pod względem skutków cieplnych. Może także spowodować przepalanie się cewek silnika co doprowadzi do jego uszkodzenia. Niepożądany jest również ze względu na pracę linii zasilającej w której przy dużym poborze prądu powstają duże spadki napięć, co niekorzystnie wpływa na pracę pozostałych odbiorników na tej linii, a także zadziałania zabezpieczeń nadmiarowo-prądowych dostosowanych do wartości prądu znamionowego.
18 Jakie symbole można spotkać na tabliczce znamionowej silnika?
- Symbol Y oznacza, że silnik jest przystosowany do połączenia w gwiazdę.
- Symbol D oznacza, że silnik jest przystosowany do połączenia w trójkąt.
- Symbol Y-Y oznacza, że jest to silnik dwubiegowy, przy czym uzwojenie na każdym biegu musi być połączone w gwiazdę. Aby zmieniać biegi należy zastosować odpowiedni przełącznik.
- Symbol Y-D oznacza, że jest to silnik, który może pracować zarówno w połączeniu w gwiazdę jak i w trójkąt przy spełnieniu odpowiednich warunków zasilania.
- Symbol Y-YY oznacza, że jest to silnik dwubiegowy, przy czym uzwojenie na wyższym biegu połączenie musi być wykonane w podwójną gwiazdę. Aby zmieniać biegi należy zastosować odpowiedni przełącznik.
- Symbol D-YY oznacza, że jest to silnik dwubiegowy, przy czym uzwojenie na wyższym biegu połączenie musi być wykonane w podwójną gwiazdę, a na niższym w trójkąt. Aby zmieniać biegi należy zastosować odpowiedni przełącznik.
19 Co oznaczają symbole IE1, IE2… silników elektrycznych?
Symbole IE (International Efficiency) zgodnie z normą IEC60034-30:2009 oznaczają klasy poziomy sprawności dla silników elektrycznych o mocy od 0,75kW do 375kW 2p, 4p oraz 6p:
IE1 – Normalna Sprawność (równoważny EFF2)
IE2 – Podwyższona Sprawność (równoważny EFF1)
IE3 – Wysoka Sprawność
IE4 – Najwyższa Sprawność
Wymagane sprawności dla odpowiednich klas można znaleźć tu:
20 Co może być przyczyną „buczenia” silników elektrycznych?
Przyczyną „buczenia” silników elektrycznych może być sposób regulacji prędkości obrotowej. Regulacja tyrystorowa pozwala płynnie (bezstopniowo) zmniejszyć prędkość obrotową silnika poprzez obniżenie napięcia. Wiąże się to jednak z „buczeniem” silnika. Poniżej 50% wartości nominalnej prędkości obrotowej lub 80V hałas może stać się uciążliwy, dlatego nie zaleca się regulacji poniżej tych wartości. Wartość napięcia wyjściowego regulatora nie może być niższa od napięcia minimalnego silnika, ponieważ może to doprowadzić do uszkodzenia silnika. Obniżanie napięcia metodą cięcia fazy przy pomocy tyrystorów powoduje podwyższenie hałasu wentylatora, tzw. Przydźwięk sieciowy i jest to normalne zjawisko przy tego typu regulacji. „Buczenie” to nie ma miejsca przy stosowaniu regulatorów transformatorowych.
21 Czy wentylatory oddymiające posiadają zabezpieczenie termiczne?
Nie posiadają, podczas oddymiania w trakcie pożaru silniki tych wentylatorów nie mogą być chronione termicznie. Jest to wymóg określony w normie PN-EN-12101-3. Jeżeli wentylatory jest stosowany do wentylacji zwykłej oraz do oddymiania to podczas pożaru przy oddymianiu ochrona termiczna silnika musi być zablokowana.
22 Dobór wentylatora do akumulatorowni
Celem wprowadzenia do hal produkcyjnych, magazynowych lub wydzielonych pomieszczeń wentylacji stanowisk ładowania akumulatorów jest przede wszystkim spełnienie wymagań określonych stosownymi przepisami dla tego rodzaju obiektów, wobec wydzielania się oparów kwasu oraz wolnego wodoru. Ładowanie akumulatorów klasyfikuje się do pomieszczeń stwarzających zwiększone zagrożenie pożarowe. W trakcie ładowania ze wszystkich ogniw i baterii wtórnych zawierających wodne roztwory elektrolitów wydzielane są gazy. Jest to wynik elektrolizy wody pod wpływem prądu ładowania. Wytwarzany jest wodór i tlen zgodnie z prawem Faradaya. W przypadku wydzielania tych gazów do otoczenia (hala, magazyn) istnieje możliwość powstania mieszanki wybuchowej, gdy objętościowe stężenie wodoru w powietrzu przekroczy wartość 4%. Wodór bardzo szybko przemieszcza się w górę i szczególnie niebezpieczne jest jego zaleganie we wnękach, niszach wynikających z konstrukcji stropu, dachu. Dlatego bardzo ważnym elementem wyposażenia naszych ładowni jest system detekcji wodoru.
23 Czy z każdym wentylatorem należy dostarczyć atest higieniczny?
Po przyjęciu wspólnych norm z UE w 2008 roku, atest higieniczny nie jest wymagany i zgodnie z obowiązującym prawem znak CE umieszczony na deklaracji zgodności i dokumentacji technicznej informuje o tym, że dany produkt może być stosowany i nie jest szkodliwy dla zdrowia oraz, że spełnia wszystkie wymagane dla tego produktu normy. Atestacja PZH w przypadku wentylatorów jest dobrowolna. Posiadanie Atestu higienicznego NIZP-PZH jest atutem w ofertach składanych w przetargach, jak również elementem wykorzystywanym w marketingu, a w przypadku materiałów i wyrobów używanych do uzdatniania i dystrybucji wody oraz wprowadzania nowych technologii jej uzdatniania uzyskanie atestów higienicznych jest obligatoryjne.
24 Czy wentylatory posiadają deklarację właściwości użytkowych?
Deklaracja właściwości użytkowych to dokument wymagany przy wprowadzaniu na rynek i udostępnianiu wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną lub wydaną dla niego Europejską Oceną Techniczną.
Na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie krajowych ocen technicznych (Dz.U. 2016 poz. 1968 ) oraz Ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz.U. 2015 poz. 1165 ) i wykazu mandatów opublikowanego w obwieszczeniu Ministra Infrastruktury z dnia lipca 2004 r. (M.P. Nr 32, poz. 571), wentylator nie jest wyrobem budowlanym.
Nie podlega również Rozporządzeniu UE Nr 305/2011 opublikowanemu 4 kwietnia 2011 r. w Dz.U.U.E (Construction Products Regulation), ustanawiającemu zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającemu Dyrektywę Rady 89/106/EWG. Zatem wydanie deklaracji właściwości użytkowych na ten produkt nie jest możliwe.
25 Jak skonfigurować podstawowe parametry falownika?